ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ADDIE

Πιθανόν λόγω της ενασχόλησής μου με την ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού για τα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα Φυσικής, θεώρησα χρήσιμο να μελετήσω πιο διεξοδικά το μοντέλο ADDIE. Βρήκα πέντε σύντομα αλλά χρήσιμα βίντεο του J. Clark Gardner, τα οποία περιγράφουν τα βασικά χαρακτηριστικά της κάθε φάσης του μοντέλου:

ANALYSIS
DESIGN
DEVELOPMENT
IMPLEMENTATION
EVALUATION

Θεωρώ ιδιαίτερα χρήσιμες τις αναφορές του Gardner σε συγκεκριμένα, απλά παραδείγματα, προκειμένου να γίνουν ευκολότερα κατανοητά τα βασικά χαρακτηριστικά της κάθε φάσης του μοντέλου ADDIE. Επιπρόσθετα, τα παραδείγματα που αφορούν σε συγκεκριμένους μαθητές αναδεικνύουν έμμεσα αυτό που μάθαμε στο τελευταίο μας μάθημα, δηλαδή το γεγονός ότι τα μοντέλα αξιολόγησης συγκεκριμένων ατόμων (με ή χωρίς σύγκλιση στη χρήση της τεχνολογίας) συχνά αποτελούν βασικό κομμάτι της γενικότερης χρήσης του μοντέλου ADDIE.

 

Για να είμαι ειλικρινής, με ξένισε λίγο η αναφορά του Gardner σε συγκεκριμένο μαθητή, ο οποίος θα μάθει “how to make a simple pepperoni pizza”, όχι επειδή θέλει ο ίδιος, αλλά επειδή το ζήτησε η μητέρα του. Μάλιστα στο σημείο αυτό ο Gardner ονομάζει τη μητέρα ως “client” του instructional analyst, και όχι τον ίδιο τον μαθητή! Θεωρώ ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη και των ίδιων των μαθητών, σε κάθε στάδιο της ανάλυσης, κάτι που ο Gardner τονίζει σε πολλά άλλα παραδείγματα, με εξαίρεση αυτό που ανέφερα προηγουμένως. (Ο Gardner, σε άλλο άρθρο του – για το οποίο έβαλα πληροφορίες στο συνεργατικό μας ιστοχώρο στο Blackboard - τονίζει ιδιαίτερα τη σημασία της ανάπτυξης κινήτρων στα παιδιά κατά τη μαθησιακή διαδικασία, η οποία, όπως γράφει, μπορεί να επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό με τη χρήση της Τεχνολογίας. Στο άρθρο αυτό, ο συγγραφέας δεν αναφέρεται συγκεκριμένα σε παιδιά με αναπηρία, αλλά κατά τη γνώμη μου, καλά κάνει! Καλά κάνει, με την έννοια, για παράδειγμα, ότι απαντά εν μέρει στον προβληματισμό μου για το βαθμό στον οποίο στην πράξη είναι πραγματικά “universal” το Universal Design. Έχω την εντύπωση ότι μπορεί εύκολα να δημιουργηθεί η παρανόηση ότι το Universal Design αφορά μόνο τα ανάπηρα άτομα! Με αυτό τον προβληματισμό θα ασχοληθώ πιο διεξοδικά σε μια από τις επόμενες μου αναρτήσεις, προς το παρόν όμως θα αρκεστώ στο να πω ότι βρήκα πολύ στοχευμένη και απελευθερωτική τη φράση του Gardner “(Technology) can empower students that struggle with traditional classroom mechanics become motivated to participate and achieve”).

 

Αν και σύντομη, η μελέτη που έκανα για το μοντέλο ADDIE με προβλημάτισε πολύ,  ιδιαίτερα όσον αφορά τον βαθμό στον οποίο λαμβάνονται υπόψη οι απόψεις των μαθητών/τριών, στην προκειμένη περίπτωση στα γυμνάσια που χρησιμοποιείται πιλοτικά το εκπαιδευτικό υλικό που αναπτύσσεται με βάση τα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα. Από τη μια, είναι θετικό το ότι έχει αναπτυχθεί έντυπο ανατροφοδότησης, το οποίο κάποιοι εκπαιδευτικοί μας αποστέλλουν ηλεκτρονικά μετά τη συμπλήρωση της κάθε ενότητας που διδάσκουν. Παρόλα αυτά, με προβληματίζει το γεγονός ότι:

·         Βασιζόμαστε στην καλή θέληση όσων εκπαιδευτικών θέλουν να στείλουν την ανατροφοδότηση (σε όποια ενότητα επιθυμούν, αν το επιθυμούν).

·         Η ανατροφοδότηση δεν είναι ανώνυμη, με αποτέλεσμα να υπάρχει ενδεχόμενο,  ενώ θέλουν να είναι πιο αυστηροί κριτές, να μην είναι ελεύθεροι να το πράξουν.

·         Μέχρι στιγμής δεν έγινε κάποια ιδιαίτερη χρήση των (έστω λίγων) ανατροφοδοτήσεων που έχουμε πάρει.

·         Θα ήταν ίσως χρήσιμο και οι ίδιοι/ες οι μαθητές/τριες να μπορούν να μας αποστέλλουν τα σχόλιά τους. Αν και είναι βέβαιο ότι οι εκπαιδευτικοί τους έμμεσα μας μεταφέρουν τα σχόλια των παιδιών, και ότι εμείς οι ίδιοι κατά τις δειγματικές διδασκαλίες έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με τα παιδιά, θεωρώ χρήσιμο να παίρνουμε τις απόψεις τους με πιο συστηματικό τρόπο!

Πιστεύω ότι η μελέτη του μοντέλου ADDIE μπορεί να βοηθήσει πολύ στο να παρθούν βελτιωτικά μέτρα όσον αφορά στο εκπαιδευτικό υλικό που παράγεται για τα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα, όχι μόνο στη Φυσική αλλά και σε άλλα μαθήματα. Βέβαια, τα όσα προαναφέρθηκαν δεν υπονοούν ότι πρέπει να ακολουθείται το μοντέλο ως ιεροτελεστία. Άλλωστε ο ίδιος ο Gardner, στο τέλος κάθε βίντεο, αναφέρει ότι “There are many alterations and variations of the ADDIE model, and each expert has his or her own take on its phases and applications. These videos are designed to be a basic introduction to ADDIE, and are not intended to incense anyone or defy their opinions and practices”. Η ελευθερία συνεπώς υπάρχει, το σημαντικότερο όμως είναι να ακολουθούνται τα διάφορα στάδια με τρόπο οργανωμένο, και με τρόπο που να είναι όσο πιο ενεργός γίνεται η συμμετοχή των ίδιων των μαθητών/τριών (και των απόψεών τους) σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης και χρήσης του εκπαιδευτικού υλικού.